Sự phục hồi mạnh mẽ của thị trường lao động Việt Nam trong những tháng đầu năm 2024 đã đem lại những tín hiệu tích cực, đặc biệt là trong các ngành công nghiệp sản xuất. Tuy nhiên, vẫn còn những thách thức đang chờ đợi trong việc nâng cao chất lượng lao động để thích ứng với một thị trường ngày càng linh hoạt và hiện đại.
Tín hiệu lạc quan từ các tỉnh công nghiệp
Tại tỉnh Bắc Giang, những chuyển biến tích cực đã được ghi nhận trong tháng 8/2024 khi địa phương này thu hút 85,67 triệu USD vốn đầu tư, gấp 1,16 lần so với cùng kỳ năm trước. Tổng cộng trong 8 tháng đầu năm 2024, Bắc Giang đã thu hút 1.624,51 triệu USD vốn đầu tư, cho thấy sự phát triển nhanh chóng và ổn định của tỉnh. Với 19 dự án mới trong nước và 47 dự án FDI được triển khai, các doanh nghiệp tại Bắc Giang không chỉ tập trung vào sản xuất mà còn tìm cách mở rộng thị trường, đặc biệt là ở các quốc gia như Trung Quốc, Hàn Quốc và Mỹ.
Cùng với sự phát triển của hoạt động sản xuất công nghiệp, nhu cầu tuyển dụng lao động cũng tăng mạnh. Tính đến hết tháng 8, Bắc Giang đã tạo ra việc làm mới cho hơn 26.500 người, đạt 82,3% kế hoạch đề ra cho cả năm. Đây là minh chứng rõ ràng cho sự phục hồi của thị trường lao động, khi nhiều doanh nghiệp đang đẩy mạnh tuyển dụng để đáp ứng nhu cầu sản xuất tăng cao.
Sự bùng nổ đầu tư và lao động tại Bình Dương
Không chỉ ở phía Bắc, tỉnh Bình Dương ở phía Nam cũng cho thấy những bước tiến tích cực. Trong 8 tháng đầu năm, tỉnh đã thu hút khoảng 1,1 tỷ USD vốn đầu tư FDI. Nhiều doanh nghiệp tại đây đang tiếp tục tuyển dụng để đáp ứng nhu cầu sản xuất. Theo dự kiến, trong năm 2024, Bình Dương sẽ cần khoảng 60.000-80.000 lao động, tạo ra một cơ hội lớn cho người lao động tại khu vực phía Nam.
Sự phát triển này không chỉ giúp tăng cường nguồn lao động cho các ngành công nghiệp chủ lực như điện tử, cơ khí, may mặc, mà còn tạo ra nhiều việc làm mới cho những ngành khác như chế biến gỗ, sản xuất hóa chất và các sản phẩm từ kim loại đúc sẵn.
Những thách thức đối với nguồn lao động
Tuy nhiên, bên cạnh những tín hiệu tích cực, thị trường lao động vẫn đối mặt với nhiều thách thức. Một trong những vấn đề lớn nhất hiện nay là chất lượng của nguồn lao động. Theo thống kê, cả nước hiện vẫn còn hơn 37 triệu lao động chưa qua đào tạo, một con số đáng báo động. Điều này cho thấy sự chênh lệch giữa cung và cầu lao động trong một thị trường hiện đại và yêu cầu kỹ năng cao.
Bên cạnh đó, số lượng lao động làm việc trong các công việc phi chính thức vẫn chiếm một tỷ trọng lớn, khiến cho sự ổn định và bền vững của thị trường lao động còn gặp nhiều khó khăn. Nhiều chuyên gia cho rằng, để xây dựng một lực lượng lao động chất lượng cao, việc đào tạo và nâng cao tay nghề là yếu tố then chốt.
Chính sách hỗ trợ đào tạo nghề
Để giải quyết vấn đề này, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội đã triển khai nhiều giải pháp, bao gồm việc nâng cao chất lượng đào tạo nghề. Chính sách hỗ trợ đào tạo trình độ sơ cấp và đào tạo ngắn hạn dưới 3 tháng đã được áp dụng từ năm 2015, với mức hỗ trợ từ 2-6 triệu đồng/người/khóa. Tuy nhiên, mức hỗ trợ này đã không còn phù hợp với tình hình thực tế hiện nay.
Do đó, Bộ đang dự thảo Quyết định sửa đổi, đề xuất tăng mức hỗ trợ chi phí đào tạo và các khoản hỗ trợ khác như tiền ăn, tiền đi lại cho người lao động tham gia đào tạo. Đặc biệt, các đối tượng lao động đặc biệt khó khăn như người khuyết tật hoặc lao động ở vùng sâu, vùng xa cũng sẽ được hưởng mức hỗ trợ cao hơn, nhằm đảm bảo cơ hội việc làm cho mọi người.
Đổi mới cơ chế đào tạo và cải cách tiền lương
Không chỉ dừng lại ở việc đào tạo, một trong những yếu tố quan trọng khác để thúc đẩy thị trường lao động chính là cải cách cơ chế tiền lương và tạo môi trường làm việc tốt hơn. Hiện nay, các doanh nghiệp đang phải đối mặt với bài toán nâng cao năng suất lao động trong khi vẫn giữ được sự hài lòng và sự gắn bó của nhân viên. Để giải quyết vấn đề này, việc tạo ra một môi trường làm việc năng động, linh hoạt và khuyến khích sự sáng tạo là điều cần thiết.
Ngoài ra, các doanh nghiệp cũng cần tập trung vào việc sử dụng công nghệ và cải tiến quy trình làm việc để tăng cường hiệu suất lao động. Đây là một bước đi quan trọng trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang lan rộng, khi mà công nghệ ngày càng đóng vai trò quyết định trong quá trình sản xuất.
Dự báo thị trường lao động trong quý IV/2024
Theo dự báo của các chuyên gia, trong quý IV/2024, nhu cầu tuyển dụng lao động sẽ tiếp tục tăng cao, đặc biệt là trong các ngành công nghiệp chủ chốt như chế biến gỗ, sản xuất hóa chất và sản phẩm từ kim loại đúc sẵn. Đây là cơ hội lớn cho người lao động, nhưng đồng thời cũng đặt ra thách thức cho các doanh nghiệp trong việc tuyển dụng và đào tạo lực lượng lao động phù hợp.
Trong bối cảnh đó, các Sở Lao động – Thương binh và Xã hội tại các địa phương đang đẩy mạnh việc kết nối cung-cầu lao động. Việc tổ chức các phiên giao dịch việc làm trực tiếp và trực tuyến đã giúp người lao động tiếp cận với các cơ hội việc làm mới, đồng thời giúp doanh nghiệp nhanh chóng tìm được nguồn nhân lực đáp ứng nhu cầu sản xuất.
Kết luận
Có thể thấy, thị trường lao động Việt Nam đang dần hồi phục sau những cú sốc kinh tế toàn cầu, nhưng vẫn còn nhiều thách thức cần phải vượt qua. Để đạt được sự linh hoạt và bền vững, việc đầu tư vào chất lượng nguồn lao động, cải cách chính sách đào tạo và tiền lương, cùng với việc tạo môi trường làm việc thuận lợi là những yếu tố không thể thiếu. Thị trường lao động đang chuyển mình mạnh mẽ, và nếu các chính sách được thực thi đúng đắn, lực lượng lao động Việt Nam sẽ tiếp tục là một trụ cột vững chắc cho sự phát triển của nền kinh tế.
4o